درماتیت سبورئیک که به عنوان اگزمای سبورئیک نیز شناخته می‌شود، یک بیماری پوستی شایع، مزمن و التهابی است که اغلب با پوسته پوسته شدن و خارش همراه است. این بیماری که قابل کنترل اما غیر مسری است، معمولاً بر نواحی از بدن که غدد چربی بیشتری دارند، مانند پوست سر، صورت و قفسه سینه، تأثیر می‌گذارد. علائم آن شامل قرمزی، پوسته پوسته شدن و خارش است که ممکن است به مرور زمان بهبود یابد یا در دوره‌هایی عود کند. این بیماری در نوزادان به عنوان "کلاهک گهواره" شناخته می‌شود و در بزرگسالان نیز ممکن است تا سال‌ها ادامه داشته باشد.

علل درماتیت سبورئیک

علت اصلی درماتیت سبورئیک هنوز به طور دقیق مشخص نشده است، اما برخی عوامل می‌توانند به توسعه آن کمک کنند:

1. فعالیت غدد چربی: پوست‌هایی که غدد چربی فعال‌تری دارند، بیشتر در معرض خطر هستند. این غدد چربی مسئول تولید سبوم (چربی طبیعی پوست) هستند که می‌تواند باعث ایجاد التهاب و پوسته پوسته شدن شود.
2. مخمر مالاسزیا: مخمری به نام مالاسزیا که به طور طبیعی روی پوست زندگی می‌کند، می‌تواند به عنوان یکی از عوامل اصلی درماتیت سبورئیک شناخته شود. این مخمر در نواحی چرب پوست رشد می‌کند و التهاب ایجاد می‌کند.
3.  عوامل ژنتیکی: در برخی افراد، عوامل ژنتیکی ممکن است نقش مهمی در بروز این بیماری داشته باشند.
4. تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی، به خصوص در دوران بلوغ یا بارداری، ممکن است علائم درماتیت سبورئیک را تشدید کند.
5. استرس: استرس یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند علائم این بیماری را بدتر کند.

نواحی مبتلا به درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک بیشتر در نواحی زیر دیده می‌شود:

• پوست سر: این ناحیه بیشتر از سایر نواحی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و معمولاً باعث ایجاد شوره و التهاب می‌شود.
• ابروها و صورت: درماتیت سبورئیک ممکن است باعث پوسته پوسته شدن و خارش در نواحی ابرو و پوست صورت شود.
• پشت گوش‌ها: ناحیه پشت گوش‌ها نیز می‌تواند تحت تأثیر این بیماری قرار بگیرد و باعث خشکی و التهاب شود.
• زیر سینه‌ها، قفسه سینه، ناف و کشاله ران: این نواحی به دلیل وجود غدد چربی بیشتر در معرض ابتلا به این نوع درماتیت قرار دارند.

علائم درماتیت سبورئیک

علائم درماتیت سبورئیک بسته به ناحیه‌ای که درگیر است متفاوت است، اما شامل موارد زیر می‌شود:

• پوسته پوسته شدن و التهاب در پوست سر، ابرو، صورت و سایر نواحی چرب بدن.
• خارش و سوزش که ممکن است به مرور زمان شدت بگیرد.
• ایجاد لکه‌های قرمز یا زرد رنگ که در پوست‌های روشن و تیره متفاوت ظاهر می‌شود.
• در نوزادان، این بیماری ممکن است به صورت کلاهک گهواره ظاهر شود که باعث ایجاد پوسته‌های ضخیم در پوست سر می‌شود.

درمان درماتیت سبورئیک

درمان این بیماری معمولاً به هدف کاهش علائم و جلوگیری از عود بیماری انجام می‌شود و ممکن است به صورت زیر باشد:

1. شامپوهای دارویی: استفاده از شامپوهای ضد قارچ یا ضد شوره که حاوی مواد فعال مانند سلنیوم سولفید، زینک پیریتیون، یا کتوکونازول هستند، می‌تواند به کنترل پوسته پوسته شدن پوست سر کمک کند.
2. استروئیدهای موضعی: برای کاهش التهاب و خارش، پزشکان ممکن است استروئیدهای موضعی را تجویز کنند. این داروها معمولاً برای دوره‌های کوتاه مدت توصیه می‌شوند تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.
3. مهارکننده‌های کلسینئورین: داروهایی مانند پروتوپیک و الیدل نیز ممکن است برای کاهش التهاب در نواحی حساس مانند صورت و پشت گوش‌ها تجویز شوند.
4. ضد قارچ‌های موضعی: در موارد شدیدتر، کرم‌های ضد قارچ مانند کتوکونازول ممکن است برای کنترل رشد بیش از حد مخمر مالاسزیا استفاده شوند.
5. مرطوب‌کننده‌ها: استفاده از مرطوب‌کننده‌ها برای جلوگیری از خشکی پوست و کاهش پوسته پوسته شدن نیز توصیه می‌شود.

توصیه‌های نهایی

درماتیت سبورئیک یک بیماری مزمن است و ممکن است به صورت دوره‌ای عود کند. اگرچه درمان‌ها می‌توانند علائم را کاهش دهند، اما بهبودی کامل ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد و نیاز به مراقبت و پیگیری مداوم داشته باشد. از جمله اقدامات مفید برای مدیریت بیماری می‌توان به رعایت بهداشت پوست، استفاده از محصولات ضد شوره و ضد قارچ و اجتناب از عوامل تشدید کننده مانند استرس اشاره کرد. در صورت شدید شدن علائم، مشاوره با پزشک متخصص پوست ضروری است.